بیولوژی مولکولی در تصویر‌برداری پزشکی در طب هسته ای

Molecular Imaging

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

با گشودن رموز ژنوم (مجموعه‌ای از ژنهای سلولهای جنسی) انسانی و با دانستن مراحل پاتولوژیکی در سطح مولکولی – (در راستای پیشرفتهای تکنولوژی) – تصویربرداری با روش تشخیص بیولوژیکی مولکولی ایجاد خواهد شد. به تصویربرداریهای پزشکی که از تکنیکهای بیولوژیکی مولکولی بدست آمده از آزمایشگهاههای تشخیص استفاده می‌کنند، تصویربرداری مولکولی گفته می‌شود.تصویربرداری مولکولی در تحقیقات برای تسهیل آزمایشات عملکرد متابولیک الگوهای تظاهرات ژنی یا پرسشهای فارماکولوژیکی در ارگانهای زنده بکار برده می‌شود.در تشخیص پزشکی روش تصویربرداری پزشکی راه را برای رسیدن به یک پیشرفت مهم در زمینه شناخت بیماریهای وابسته مولکولی هموار می‌کند. از آن زمان تا به حال همیشه تغییرات در سطح مولکولی بر بازسازی آناتومیکی در تصویربرداری‌های کانورژنال (مرسوم) پیش است و روشهای تصویربرداری بیولوژیکی مولکولی قادر به تشخیص سریعتر مرحله یک بیماری است.در این مقالهdriving forces (نیروهای محرک) تصویربرداری مولکولی مختصراً شرح داده می‌شود و یک تأثیر از پتانسیل این روشها را بیان می‌کند.
تصویربرداری مولکولی چیست؟
تصویربرداری مولکولی را می‌توان هنگام اندازه‌گیریin vivo و توصیف مراحل بیولوژیکی در سطح سلولی مولکولی تعریف کرد. در مقایسه با روش تصویربرداری تشخیصی کانورژنال این روش ابنرمالی‌های مولکولی مهم را که در زمینه بیماری قرار دارد را به جای نشان دادن تأثیر یا شناسایی آناتومیکی تغییر ملکولی نشان می‌دهد. اصولاً تصویربرداری مولکولی بر تکنیکهای بیولوژیکی (مولکولی) بنیادی یکسان که دهه‌ها در تشخیص‌هایinvitro استفاده می‌شود، بنا شده است. به خصوص تکنولوژیهای آنتی بادی و پپتید شیمیایی. پارامترهای سلولی آشکار شده همانند گیرنده‌ای(receptor) سطح سلول و فعالیتهای آنزیمی همچنین می‌توانند یکسان باشند.بنابراین جنبه‌های توکسیکولوژی یاسدهای انتقال آناتومیکی مانندسدعروقی مغزیBBB) ( در تشخیص‌های آزمایشگاهی اهمیت ندارند، سازگاری زیستی و انتقال مستقیم به بخش هدف یا سلول هدف از فاکتورهای قطعی بر موفقیت کلینیکی یک عامل کنتراست (بیولوژیکی مولکولی) هستند.
عناصر کلیدی زیر برای تصویربرداری مولکولی مورد نیاز است:
?- عامل کنتراست طراحی شده برای نشان دادن مولکول خواسته شده. ( برای مهمترین قسمت ماکرومولکولهای بیولوژیکی وجود دارد.)
?-یک مکانیسم تقویت کننده
?- و یک وسیله تصویربرداری مناسب
برای آشکار ساختن تومورها از عامل کنتراست استفاده می‌شود. به عنوان مثال: آنتی‌بادیهایی که به طور انتخابی، باسطح نشاندار یک سلول بدخیم باند می‌شوند. در این موارد، استفاده از مشتقات آنتی‌بادی ساخته شده ژنتیکی در مقایسه با آنتی‌بادیهای طبیعی ترجیح دارد که مقاومت(tolerance)و فارماکوکنیتک را بهبود بخشیده است.اگر عامل کنتراست با یک نشانگر مانند رادیونوکلئیدها و رنگ‌های فلورسنت برای به تصویر کشیدن همراه شود،  می‌توان مستقیماً با یک آشکارساز خوب و مناسب تصویر را ثبت کرد. از زمانی که مجموعة مولکولهای هدف تنها در محدوده پیکومولار تا نانومولار قرار می‌گیرد، غالباً روشهای تصویربرداری پزشکی هسته‌ای مناسب هستند. در روشهای تصویربرداری با حساسیت پایین مانندMRI باید از مکانیسم‌های تقویت سیگنال اضافی استفاده شود. چنین مکانیسم‌هایی بر روی حیوانات آزمایش شده و در کتابها توضیح داده شده‌اند. اصولاً این مکانیسم‌ها شامل ژن‌تراپی (ژن‌درمانی) می‌شود که روشهایی هستند که بر اساس عملکرد   DNAخارجی هستند.

نیروهای هدایت کننده (محرک) تصویربرداری مولکولیdriving forces
تکنولوژی اطلاعات، میکروالکترون‌ها و ارزش بهینه‌سازی شدیداً تصویربرداری پزشکی را متأثر می‌کند. هدایتگرهای خاص تصویربرداری مولکولی شامل تحقیق علوم زیستی پایه می‌شود که تحقیق و توسعه فارماکولوژی (داروشناسی) و مفهوم ترانوسیتکtheranostic و ژن‌درمانی است. این فاکتورها در جزئیات مهم‌تر آنچه دنبال می‌گردد، آزمایش خواهد شد.
تصویربرداری مولکولی در تحقیق علوم زیستی پایه و توسعه داروسازی
تحقیق و توسعه فارماکولوژیکی بر تحقیقات پرخطر و پر هزینه بنا شده است. میزان موفقیت اسکرینیگ مرکب پیش کلینیکی  کمتر از 10% است. 90% داروهای انتخابی دیگر در طول آزمایشات انسانی بعد کلینیکی رد می‌شود.
برای آزمایشات اولیه بر روی انسانها که به طور متوسط برای هر داروی تصویب شده جدید 500 میلیون دلار را در بر می‌گیرد، هزینه ایجاد می‌گردد. در نتیجه افزایش تقاضا برای تحقیق در زمینه طرحهای تحقیقاتی آینده ژنوم انسانی، قیمتها حتی بالاتر خواهند رفت.
طبق مطالعات برنامه‌ریزی شدةMckinsey پیش‌بینی شده که هزینه (بودجه)D وR یک شرکت داروسازی بزرگ معروف دو برابر می‌شود یعنی از 6/1 بیلیون دلار به 2/3 بیلیون دلار تا سال 2005 می‌رسد. در واقع فشارهای قیمت نسبتاً زیاد به مجوز مدت مصرف دارو و رقابت بین تولیدکننده‌های داروهای ژنریک بستگی دارد.
مطابقMckinsey نوآوریهای تکنولوژی ممکن است بتوانند که قیمتهای  Dو Rرا تا 6/2 بیلیون دلار در سال 2005 محدود کنند. در حال حاضر مهمترین امکان پیشرفت که بررسی شده، افزایشthroughput آزمایشات مرکب زودرس به طریقHTS (high throughput screeing) است.
وقتی که داروهای مشتق شده از ژنوم انسانی کشف نشده‌اند، اهمیت اعتبار داروهای بیولوژیکی در آینده افزایش خواهند یافت. آخرین برآوردها یک مجموعه‌ای از 30000 ژن انسانی را که برای 100 هزار بیمار شناسایی شده را فرض می‌کند. بیشتر از یک دهم بیماران برای اهداف داروهای پتانسیل بررسی شدند. (تنها 500 نوع آن بوسیله داروهای اخیر در بازار شناخته شده است.)هر پروتئین در ارگانیسم بین 5 تا 50 عملکرد متفاوت دارد. در نتیجه این عملکردهای متعدد و بر همکنش‌ها، شیوه عمل بسیار رایج که بر ژنهای منفرد یا پروتئین‌ها متمرکز شده است برای بهبود درک بیشتر مراحل پاتولوژیک و احتمال ترمیم‌شان از طریق دارودرمانی مناسب نیست.
کاملاً واضح است که تأثیر داروها در یک سیستم مرکب که ممکن است خودشان را در تأثیر لبه نشان دهند، نمی‌توانند در روشهایin vitro تحقیق مورد استفاده قرار گیرند. از آنجا که هدف افزایش میزان موفقیت کلینیکی است لازم است که قبل از آن داروهای انتخاب شده بر روی یک سلول زنده بی‌نقص آزمایش شود و سپس بر روی انسان مورد بررسی قرار بگیرد.
امروزه برای تحقیق در مورد روشهای متابولیکی سلولی مرکب، اغلب سلولها را از بافت جدا می‌کنند و سپس در محیطin vitro در فلاسک‌های رشد پرورش داده می‌شود. میزان محدودیتهای سیستم‌های مصنوعی از زمانی بیشتر آشکار می‌شود که سلولهای توسعه یافته با شرایط محیطی تغییر یافته و میزان سهم موجود زنده منطبق گردد. در نتیجه آزمایشهای حیوانی به بسیاری از سئوالات داروسازی پاسخ نخواهد داد و همچنین اهمیت آن زمانی بیشتر خواهد شده که نگرانی‌های اخلاقی وجود دارند.
مدلهای حیوانی کوچک هم‌اکنون یک ابزار تحقیق اساسی برای درمانهای جدید معتبر بیولوژیکی را تشکیل می‌دهند. بنابراین در تحقیقات پایه، مدلهای حیوانی کوچک همانند موشهای از پا درآمده (موشهایی که یک ژن خاص آنها برانگیخته شده است.) لازم است. اگرچه مدلهای حیوانی کوچک هنوز کاملاً از تشخیص دور هستند. مهمترین محدودیت بافت ملکولی که آنالیز شده این است که تنها در حیوانات زنده در یک حساسیت محدود شده ممکن است.
بعنوان مثال، قادر است که اندازه‌های کینتیک (جنبشی) عملکرد یک دارو را با چندین مقدار اندازه در بیشتر از یک محدوده زمانی خاص بدست آورد، یک تعداد مشابهی از حیوانها باید در پروتکل آزمایشی خاصی درمان شوند. پس از ان حیوانات آزمایشگاهی باید به طور متوالی کشته شوند. در بسیاری از موارد این عمل مطابق یک آنالیزمولکولی با تمام جزئیات انجام می‌شود. قیمت چنین آزمایشهایی چندان ناچیز نیستند چون موشهای طراحی شده ژنتیکی بسیار گران قیمت هستند.
به علاوه قابلیت تولید و به موجب آن اهمیت آماری یک سری آزمایشان می‌تواد با تفاوتهای فردی و درونی سازش یابد. در این مورد، تکنیک‌هایin vitro می‌توانند با امکان آنالیزهای ملکولی تکرار شونده یک حیوان منفرد راه حلی فراهم کنند.
در نتیجه تصویربرداری مولکولی با حیوانات کوچک زمانی که با کنترل قیمتهای مربوط به توسعه‌های پیش‌کلینیکی همراه شود می‌تواند به طور اساسی بازده اعتبار بیولوژیکی داروهای انتخابی را بهبود بخشد.
نقش تصویربرداری مولکولی در فرضیه ترانوستیک
ترانوستیک هنگامی که رابطه بسیار نزدیکی بین تشخیص و درمان وجود دارد معنی می‌شود. هدف ترانوستیک توانایی انجام درمان مناسب برای بیماران خاص در یک زمان صحیح است.به طور معمول پزشکان تجربی یک بیماری را از روی علائم و نشانه‌های بیمار تشخیص می‌دهند و درمان اختصاصی را شروع می‌کنند. گاهی تست‌های آزمایشگاهی و روش تصویربرداری بکار گرفته می‌شوند، زمانی درمان را موفق می‌دانند که علائم کمی بعد از دوره درمان ناپدید شود. مدافعان فرضیه ترانوستیک تبدیل سیستم سلامتی را از درمان بیماریها به مراقبتها و خدمات سلامتی پیش‌بینی می‌کنند. اساس این دیدگاه حفظ سلامتی است. با فهمیدن این فرضیه که ثبت مراقبتها را در وضعیت سلامتی بیان می‌کند. تشخیص‌های جامعی بدست خواهد آمد که ترجیحاً درمرحله بدون علامت صورت می‌گیرد. برای تعیین پیشگیری‌های ژنتیکی تنها روش‌های in vitro(آزمایشگاهی) مانند تکنیک چیپDNA بکار خواهد رفت.
اهمیت نقش تصویربرداری در تشخیص‌های زودرس حفظ خواهد شد و توسعه خواهد یافت. از زمانی که تصویربرداری مولکولی قادر به نشان دادن تغییرات در سطح مولکولی است، تشخیص می‌تواند در مرحله اولیه دوره یک بیماری انجام شود، حتی قبل از اینکه تغییرات مولکولی در شکل ساختار آناتومیکی آشکار شوند. به عنوان مثال، استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری بیولوژیکی مولکولی امکان تشخیص پاتولوژی‌های تومور را بیشتر از 7 سال زودتر از روشهای رایج فراهم می‌کند.
به علاوه برنامه درمان و مونیتورینگ درمان در بهبود بیمار مطابق فرضیه ترانوستیک اهمیت بیشتری دارد. اکنون تصویربرداری مولکولی به طور شایعی برای طرحهای درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.  SPECT/ MRI/ CTتصویر ترکیبی موقعیت و توزیع فضایی فعالیت متابولیکی یک تومور پروستات را برای محاسبه توزیع دوز تابشی نشان می‌دهد.زوال بدخیمی بوسیله یک مارکر غیر مستقیم بر اساس تغییرات توازن انرژی سلولهای تومور تعیین می‌شود. در آزمایشات حیوانی عامل کنتراست اخیراً توسعه یافته است به طوری که مستقیماً به پیش‌نیازهای حیاتی رشد تومور پی برده‌اند. آنژیوژنز و آلوپتوز و تهاجم بافتی مورد توجه خاص هستند.
بر طبق متفاوت بودن مقدار تهاجم به موش یک عامل کنتراست فلورسنتی توموری خاص در شرایط غیرفعال تزریق می‌شود. عامل کنتراست درتوموری که تهاجم بیشتری یافته است بوسیله یک آنزیم، یک پروتئاز که رشد تومور را با درگیر کردن اطراف بافت سالم تسهیل می‌کند، فعال می‌شود. عامل کنتراست را می‌توان برای آنزیمهای مختلف تهیه کرد. از زمانی که بسیاری از آنزیم‌ها به عنوان اهداف دارویی برای شیمی درمانی انسانی به کار می‌روند، پیشرفت بسیاری در زمینه طرح درمانی و مونیتورینگ درمانی ایجاد شده است. همچنین تشخیص‌های مولکولی برای انجام کلینیکی درمان اختصاصی بیش از پیش به یک داروی خاص مناسب برای یک مجموعه ژنی بیمار خاص نیاز دارد.اکنون تعدادی از شرکتهای داروسازی فرضیه ترانوستیک را در بازارهایشان بکار می‌برند. اولین شرکتی که موجب رواج این نظریه شد شرکت فارمانتیکس بود که از وارفارین استفاده کرد. شرکت دیگری نیز به دنبال آن از روش نشاندار کردن دارو استفاده کرد. مقایسه بازارهای مشترک یا طرحهای تبلیغاتی مشترک در آینده به منظور صنعت عامل کنتراست و سازندگان وسایل قابل تصور است.
تصویربرداری مولکولی در طرح درمان و مونیتورینگ ژن درمانی
امکان مالی و تجربیات پزشکی نظریه ترانوستیک هنوز جای بحث دارد. روش آزمون و خطا آنقدر ادامه خواهد یافت تا به درمان‌های مؤثرتر بدون عوارض جانبی برسند. اگرچه بسیار پرخطر و گران قیمت هستند. در چنین مواردی وقتی یک تشخیص با درمان تقریباً متناسب باشند، فاکتور قطعی در جهت بهبود بیمار است. حتی ازدیدگاه مالی افزایش تشخیص‌ها توجیه کننده است.
یکی از درمانهای پرخطر و پرهزینه ژن‌درمانی است. برای هر درمان خاص با عوارض جانبی حدی باید تاریخچه کلینیکی فردی بیمار با اطلاعات تشخیصی متناسب باشد. به طوری که یک روش تشخیصی کم تهاجمی تصویربرداری مولکولی جایگزینی برای بیوپسی و هیستولوژی (بافت شناسی) است. در زمینه ژن‌درمانی در آنکولوژی، تصویربرداری خصوصیات محل و آناتومی یک زخم را نشان نمی‌دهد و همچنین امکان آنالیز مولکولی گیرنده‌ها و خصوصیات ژن را با داشتن اطلاعات بیماران خاص، یک رژیم درمانی در موارد مختلف هر بیماری در شرایط خاص یک بیمار انتخاب شده است. درfollow up (پیگیری) مونیتورینگ ژن‌درمانی نقش یک تعادل مطابق تصویربرداری مولکولی خواهد بود. عوامل ژن‌درمانی بر پایه آدنوویروس‌ها به طور شایع در کبد بدون دسترسی بافت هدف به سنگینی انباشته می‌شود.
عوامل جانبی هپاتوکسیک جدی در برابر تمرکز ناکارآمد عوامل درمانی در بافت هدف، عوامل انباشتگی ژن‌درمانی و حالت ژن خارجی باید در طول دوره درمان بیان شود.
(چگونگی) مدالیته تصویربرداری مولکولی
مدالیته تصویربرداری برای تصویربرداری مولکولی شامل تصویربرداری پزشکی هسته‌ای با پرتوداروهای مانند عوامل کنتراست و دوربین‌های گاما مانند آشکارسازها(SPECTوPET) توموگرافی تشدید مغناطیسی و تصویربرداری‌های نوری مورد توجه است.
روشهای پزشکی هسته‌ای به خاطر حساسیت بالایشان و بدست آوردن تنها مقدار کوچکی از عوامل کنتراست را در محدوده پیکومولار تا نانومولار مناسب هستند. چون واپاشی رادیواکتیو مکانیسم تولید الکترون است، مقداری از نتایج نسبتاً ساده هستند. اگر چه کمیت مشکلتر ایجاد شده است. به وسیله اسکترو تضعیف مقدار در بافت و یکی از عدم مزایای آن قدرت تفکیک فضایی پایین است که مقدار تقریبی آن با وسایلSPECT کلینیکی یک سانتی‌متر است و دامنه میلی‌متری با دستگاههایPET (High end) مانندECAT EXACT HR بدست می‌آید.
امروزه حتی فرآیندهای متابولیکی در سطح مولکولی برای استفاده در رادیوداروهای خاص قابل رؤیت شده‌اند بوسیلهPET متابولیسم گلوکز با کمک فلوئور نشان داده شد(FDG) و استفاده از مولکول به تصویر کشیده شده است. به عنوان مثال اطلاعاتی که در مورد استفاده  SPECTدر شکل 1 نشان داده شده است. تصویر 1 یک تومور پروستات را که در هنگام استفاده از سیگنال آنتی‌بادیهای تک‌کولونیIn نشاندار شده نشان می‌دهد. اطلاعات مورفولوژیکی و آناتومیکی این تصویر از طریق یک تصویرCT (استخوان) و یکMRI  (پروستات) بدست می‌آید. تصویر نهایی از سوپراپمیوز شدن این دو تصویر با تکنیک ترکیبی بدست می‌آید.
مزیت عمده توموگرافی تشدید مغناطیسیMR tomography این است که به طور همزمان اطلاعاتی در مورد مورفولوژی و هم در مورد عملکرد فراهم می‌کند. در یک زمان یکسان قدرت تفکیک فضایی بیشتری بدست می‌آید. اگرچه در مقایسه با روشهای تشخیص هسته‌ای، (در دامنه‌های میلی‌مولار) برای تولید سیگنالی با قدرت کافی به طور قابل ملاحظه‌ای به مقدار بیشتری از عوامل کنتراست نیاز است. با افزایش نسبت سینگنال به نویز و قدرت تفکیک فضایی، تکنیکهای اندازه‌گیری مانند انتقال به نیروی دامنه اصلی بالاتر و بهبود دامنه‌های گرادیان قویتر ضروری هستند. اگرچه هر دو تنها در حد محدودی امکان‌پذیر هستند.
 MRIیک بستگی محکم قدیمی با روشهای مولکولی در شکلMRI اسپکتروسکوپی داشته است. در اسپکتروسکوپی سلولهای خاصی که در متابولیسم جدا می‌شوند، مورد ارزیابی واقع می‌گردد. اگرچه قدرت تفکیک فضایی بدست آمده با اندازه‌هایvoxel تقریباً 2 تا 1 محدود می‌شود.
هنگامی کهMRI نسبتاً غیرحساس است و چگالی‌های عوامل کنتراست بدست آمده بالاست، تصویربرداری مولکولی باMRI تنها به تدریج وارد بخشهای کلینیکی خواهد شد. از این رو روشهای بسیار جالبی برای مکانیسم تقویت سیگنال وجود دارد که بوسیله متابولیسم وMRI مولکولی دارای پتانسیل مهم فعال شده است.
تصویربرداری نوری با عوامل کنتراست فلورسنت روش جالب دیگری را برای جستجوی پردازش‌های مولکولی مانند آنچه در بالا شرح داده شد (شکل 3) نشان می‌دهد. این روش این امتیاز را دارد که جذب و خاصیت اتوفلورسنتی بافت درنزدیک باند مادون قرمز (طول موجهای بین 700 تا 1000 نانومتر) نسبتاً کم است. اگرچه انتشار نور در بافت مانع قدرت تفکیک فضایی بالا می‌شود. در نتیجه روشهای متعدد تصویربرداری نوری موفق‌تر خواهند بود. در هر نسبتی تصویربرداری نوری یک اسپکتروم عریض از امکانات کاربردی شامل دامنه‌ای کاربردهای سطحی تصویربرداری‌های فانکشنال حین جراحی تا تصویربرداری‌های اندوسکوپیک حفره داخل بدن معرفی می‌کند.
خلاصه اینکه تصویربرداری مولکولی بر روی تصویربرداری تأثیرگذار خواهد بود. نمایش ژنوم انسانی بیولوژی مولکولی به طور قابل ملاحظه‌ای بر میزان رشد اخیر آزمایشگاههای تشخیصی مؤثر بوده است. از دیدگاه بسیاری از کارشناسان، روشهای تشخیصی جدید دوره جدیدی را مانند DNA-chip دوره جدیدی را در صنعت تشخیص ایجاد خواهد کرد. از زمانی که میزان تشخیص‌هایinvivo وinvitro در دامنه تک رقمی پایین برآورد می‌شود، میزان پیشرفت زیرمجموعه‌های آزمایش‌های بیولوژی مولکولی invitro بالغ بر 20% است. ما معتقدیم که این پیشرفت را می‌توانیم در تصویربرداری هم داشته باشیم و این تنها زمانی امکان پذیر است که تکنیکهای بیولوژی مولکولی از تشخیص‌های invitro که نیازهای خاص تصویربرداری تشخیصی هماهنگ است کمک بگیرد. ابزارهای موجود با نیازهای تصویربرداری مولکولی که لازم است تنظیم شده است و پروتکل‌های هماهنگ ایجاد گشته است. اگر نیازهای مورد نظر مرتفع گردد، تصویربرداری مولکولی بعنوان یک مکمل در خدمت به دیگر روشهای تصویربرداری و روشهای تشخیصی خواهد بود که قادر به تشخیص‌های سریعتر و مخصوص‌تر باشند و به پزشک برای فراهم کردن درمان مناسبی که با سوابق کلینیکی هر بیمار مطابقت دارد کمک می‌کند. اکنون پیشرفتهای دلگرم‌کننده‌ای در تحقیقات حیوانی به وجود آمده است. سرانجام به نقل از یک آنکولوژیست معروف بنام Michael Oreilly تصویربرداری مولکولی به خوبی کاربرد دارد.

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.parsiblog.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

SPECT در طب هسته ای چیست؟

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

در تصاویر اسکنر دوربین گاما از حجم سه بعدی تصویربرداری می کنیم و تصاویری که درعمق هستند روی هم می افتند و کیفت تصویر کاهش می یابد. برای حل مشکل از تکنیک برش نگاری استفاده شده که بصورت توموگرافی ساده و کامپیوتری است.
در توموگرافی ساده از خاصیت کولیماتورهای محدب باقطرهای ورودی کوچک که روی دوربین گاما سوار می شدند استفاده می شود و تصویر کیفیت کافی ندارد و count کم و نویز بالاست وسیستم زمانگیر است سپس سیستم توموگرافی کامپیوتری (  SPECT) Single photon Emission computer Tomography )تولید شد.
در این تکنیک با کولیمیت کردن دتکتورهای مقطع مورد نظر با محاسبات و الگوریتم های پیچیده کامپیوتری بدست می آید FBP ) و ( FT
SPECT با توجه به قطعات یا نوع ساخت اصولا به دو مدل اصلی تقسیم می شود :
1- Camera Base SPECT
یک دوربین گاما دارد که با توجه به کولیماتور مخصوص روی صفحه کریستال مقاطع مختلف را در نظر می گیرد ضخامت مقاطع مساوی است. سیستم شروع به حرکت می کند و درنقاط مختلف می ایستد و شمارش می گیرد.

2- Multy detector Array
یک تعداد دتکتور د رعرض هم بصورت خطی یا کروی قرار دارند حرکت می کند و در نماهای مختلف 360 درجه شمارش می گیرد معمولا مثل CT اسکن تک مقطعی می باشد.
نوع سومی هم تحت عنوان hybrid یا ترکیبی هم وجود دارد که ترکیبی از دو مدل فوق می باشد.

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.parsiblog.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

داروهای مورد استفاد در اسکن مغز

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه 

رادیو داروهایی که در brain SPECT استفاده می شوند شامل موارد زیر است:
Neurorecoptor , 133Xe , 99mTc , 123 I                          
 Tc99:

این دارو یک قله در kev 140 دارد و نیمه عمرش 6 ساعت است. این دارو حلال در چربی می باشد و سلولهای مغز به سرعت آن را برداشت کرده و تا 10 دقیقه بعد از زمان تزریق، کاملا برداشت شده است. بازگشت این دارو به مغز کمتر از I است و بنابراین rCBF را کم برآورد می کند. این توزیع بطور ثابت تا چندین ساعت بعد از تزریق باقی می ماند.99Tc-HMPAO به محض اینکه از سد خونی مغز عبور کردو در حضور  intracellular glutathione تبدیل به ترکیب آبدوست می شود و با تصفیه خونی آرام به دام می افتد.
محدودیتها: تصاویر perfusion به صراحت I دیده نمی شودو ممکن است نواحی کم خون را در سکته مزمن نشان ندهد.
99Tc ECD:
 خیلی سریع توسط مغز برداشت شده و آرام از مغز خارج می شود. مغز سریع این دارو را جذب می کند و بیشترین فعالیت مغز برای برداشت دارو 6 درصد دوز تزریق شده در 5 دقیقه بعد از تزریق است. تصفیه دارو از خون سریع می باشد و   بعد از تزریق می توان بافت نرم مغز را بسیار سریع دیدو بسیار پایدارتر از Tc- HMPAO می باشد.
 I123:
این ماده نیمه عمر 13 ساعت دارد و گامایی ساطع می کند که انرژی kev 159 دارد.
I.IMP بسیار چربی دوست است و به تناسب RCBF، درشرایط نرمال فیزیولوژی توزیع می شود ولی ممکن است با کاهش PH پلاسما در اسیدوز تنفسی، اسیدوز متابولیک یا کم خونی مغز میزان توزیع آن کاهش یابداغلب تومورهای مغزی مقدار کمی IMP را به خون باز می دهند. متاستازهای مغز مثل ملانومای بدخیم خیلی حریصانه دارو را برداشت می کند.
I.IMP با دوز 3 تا mci 6 تزریق می شود.
xenon 133
 مزایا :

 1- RCBF بدون نیاز به نمونه گیری خونی اندازه گیری می شود.

 2- Clearance سریع دارد و چندین مطالعه می تواند در یک روز انجام شود.
محدودیتها :

1- انرژی فوتونی کم حدود kev 80 دارد.
2- clearance سریع مغز باعث کاهش رزولوشن فضایی تصویر می شود.
3- از طریق تنفس وارد می شود و بسیار سختر از تزریق داخل وریدی است.
Neuroreceptor :
علاوه بر استفاده radiotracer در تعیین جریان خون، آنها می توانند در تعیین واکنشهای زیستی مثل باند شدن بارسپتورها هم مؤثر باشند.
I-QNB 123:
 یک رقیب استیل کولین ماهیچه ای است و برای تصویرگیری این گیرنده ها در فرد سالم و بیمار مثل بیماری آلزایمر استفاده می شود.
I IBZM and IBZP 123:

 برای تصویرگیری رستپورهای دوپامین و همینطور بیماری پارکینسون و سایر اختلالات حرکتی استفاده می شود.

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

کلیات سیتی اسکن مغز در یک نگاه

brain CT scan

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه 

برای انجام اسکن مغز از دو نوع دارو استفاده می‌کنیم: الف) نوعی از داروها که از سد خونی- مغزی(Blood Brain Barrier(B.B.B عبور نمی‌کنند.ب) نوعی از داروها که از سد خونی- مغزی عبور می‌کنند.البته در هر دو حالت الف و بBBB نرمال است (فرض بر سالم بودنB.B.B). الف) داروهایTC DTPA ،TC MDP (PyP)،Talium،Galium به طور نرمال از سد نمی‌توانند عبور کنند مگر آن کهB.B.B مشکلی داشته باشد.
اندیکاسیون اسکن مغز :
 تشخیص مرگ مغزی:

 برای تشخیص نداشتن اکتیویتی و فعالیت مغز، روش بدین شکل است که ابتداcm 15-10 تکنسیوم به داخل رگ چین قدامی آرنج به صورت بلوس تزریق می‌شود (آنژیومغز) آنگاه به دستگاه برنامه تهیه یک عکس در ثانیه را داده در بررسی مرگ مغزی 15 دقیقه بعد به سیستم برنامه جمع‌آوری و شمارش را داده که ندیدن اکتیویته در داخل عروق مغزی دلیل بر مرگ مغزی است.اسکن مغز یکی از بهترین روشهای غیر تهاجمی تشخیص مرگ مغزی است که روش تهاجمی در واقع آنژیوگرافی سربرال می‌باشد.
 تشخیص تومورهای مغزی
آنژیوگرافی اولین روش بررسی تومورهای مغزی است.برای انجام اسکن در صورت تزریقDTPA 1 تا دو ساعت بعد،pyp سه ساعت بعد،Tal نیم ساعت بعد،Galium 24 ساعت، 48 ساعت تا 72 ساعت بعد، شمارش انجام می‌شود زمانهای فوق بسته به نوع رادیو دارو بهترین زمان برای تصویربرداری استاتیک است .معناهای مورد استفادهR,L lat ,Pos,An و گاهی اوقاتVertex نیز می‌باشد. مقدارcount، 500 تا یک میلیون می‌باشد.تالیوم بیشتر برای بررسی تومورهای مغزی است بخصوص تومورهایی که مورد رادیوتراپی نیز قرار گرفته‌اند چرا که تالیوم در جایی برداشت دارد که سلول زنده است و خونرسانی وجود دارد. در تومورهایی که رادیوتراپی به منظور از بین بردن تومور انجام می‌گیرد اگر برداشت تالیوم وجود داشت معینی سلولهای تومورال زنده‌اند و اگر برداشت وجود نداشت یعنی سلولهای تومورال نکروزه شده‌اند.گالیوم برای بررسی عفونتها بخصوص عفونتهای ناشناخته و بررسی تومورها مثل لنفوها کاربرد دارد. گالیوم در عفونتها بصورت برداشت بیش از نواحی نرمال است که توسط 2 مکانیزم این امر، محقق می‌گردد:
1) توسط گلبولهای سفید وارد سلولهای التهابی می‌شود.
2) توسط ترکیبات آهن وارد ناحیه عفونت شده

 رادیوداروهایی که ازB.B.B عبور می‌کنند شامل:TC IMD, TC HMPAO, TC MCD هستند.این دسته از داروها، داروهای محلول در چربی هستند که برداشتشان در سلولهای مغزی بستگی به جریان خون مغز دارد.

Brain SPECT
Brain spect یک روش پزشکی هسته ای است که جریان خون مغزی راارزیابی می کند.single photon emission computed tomography یا spect نقاط مختلف مغز را که بخوبی یا با اشکال کار می کنند را مشخص می کند. اطلاعات بدست آمده از اسکن در تشخیص مشکل بیمار و طراحی درمان مناسب که فعالیت مغز را به حالت متعادل برگرداند کمک می کند.تصویربرداری spect مغز جریان خون را از سه جهت نمایش می دهد. دوربین های spect مشابه pet می باشند ولی بطور قابل ملاحظه ای قیمت کمتری دارند.
در مقایسه با PET و FMRI تصویربرداری SPECT مغز بوسیله حاملهایی خاص انجام می شود.با Brain SPECT Imaging  یاBIS تمام قسمتهای داخلی و حتی خارجی مغز قابل بررسی است و در یک نمایش سه بعدی عملکرد کورتکس بخوبی نمایان می شود.BIS همچنین درمواردی چون اختلالات رفتاری اضطراب بدرفتاری و سندرم Asperger استفاده می شود.
اگر بخواهیم به طورخلاصه این روش را توضیح دهیم،شامل موارد زیراست:

بیمار روی تخت خوابیده و آنژیوکت یا اسکالپ وین داخل رگ قرار میگیرد و بعد از 15 دقیقه که از طریق کامپیوتر بررسی های لازم صورت گرفت، مقدارکمی رادیوایزوتوپ تزریق می شود. برای شروع بررسی ممکن است بیمار بنشیند چند دقیقه بعد imaging solution از طریق بازو تزریق می شود.بعد از مدت زمان کوتاهی بیمار روی تخت خوابیده و دوربین  SPECT به آرامی دور سر بیمار می چرخد و تصاویر جریان خون او را میگیرد این مرحله حدودا 18 دقیقه طول می کشد نتایج آزمایش در تعیین درمان مناسب کمک می کند.دوربین SPECT کریستالهای خاصی دارد که مشخص می کند که داروی تزریق شده کجا رفته است. یک کامپیوتر بسیار قوی تصاویر مغز را بازسازی کرده و نقشه جریان خون مغز را درهر لحظه نشان می دهد.با این نقشه ها پزشک می تواند الگوی دقیق فعالیت مغز را که مربوط به مسائل روانی یا عصب شناسی است تعیین کنداتمهای ناپایداری که گاما صادرمیکنند واپاشی شده و همین اتمها به عنوان ابزار ردیابی استفاده  شده و مشخص می کنند کدام سلول فعالیت بیش از حد دارد ودرنتیجه بیشترین جریان خون به آنجا می رود و یا کجا کاهش فعالیت دارد و جریان خونش کاهش یافته است.
مطالعات SPECT دقیقا نشان میدهد که وقتی ما کار خاصی انجام می دهیم مثل خندیدن، آوازخواندن، گریه کردن، متصور شدن ( خیال پردازی ) و 000 کدام قسمت مغز فعال است.
مطالعات High resolution SPECT می تواند نواحی عمیق و داخلی مغز را به روشنی و وضوح نمایش دهد. MRI و CT اسکن از لحاظ وضوح تصاویرو کیفیت،   بسیار مناسب می باشند ولی این روشها تنها آناتومی مغزی حرکت را نشان می دهند و اطلاعاتی در مورد فعالیت مغز پویا نمی دهند. در حالیکه بسیاری از بیماریهای عصبی مربوط  به آناتومی مغز نیستند و در ارتباط با عملکرد مغز می باشند.

SPECT طی دو مرحله پیشرفت کرده است در ابتدا  دوربینهای Single-headed, SPECT بودند و اسکن سر بیمار بیش از یک ساعت طول می کشید و تصاویرشان هم ناواضح بود ودرضمن اطلاعات مفیدی در مورد قسمتهای مفید مغز نمی دادند.ساخته شده و معرفی شدند که مدت زمان اسکن را ضمن افزایش رزولوشن کاهش دادند همینطور پیشرفت سیستم کامپیوتری هم در ترقی کار کمک کرد.
Images at brain Trauma
ضربات وارده به سر اغلب منجر به آثار روانپزشکی می شود. حتی ضربات کوچک به سر و آسیب قسمتهای حساس مغز،می تواند به مشکلات چندین ساله منجر شود. SPECT یکی از بهترین ابزارهای ارزیابی مشکلات فانکشنال ناشی از ضربه به مغز است که در سایر آزمایشات قابل بررسی نیستند و پزشک را جهت تشخیص سریع و شروع درمان مناسب بیمار کمک می کند.
بطور معمول یافته های SPECT در ترومای سر شامل موارد زیر می باشد:
کاهش موضعی فعالیت ( بصورت کاهش فعالیت در قشر مخ در قسمت جلویی فرونتال و لوب سمت راست اکسیپیتال ( پس سری ) یا وجهای جلویی و عقبی لوب تمپورال (گیجگاهی) ) و در بعضی موارد کاهش شدید و مشخص فعالیت در ناحیه مربوط به ضربه در بعضی موارد هم افزایش چین و شکنجهای حاشیه ای مغز بعد از ضربه.جهت بررسی بهتر تصاویر باید پیش زمینه ای در مورد فعالیت ها و حوادث زندگی فرد بدانیم. برای مثال پسر 15 ساله ای که چندین بار به علت دزدی دستگیر شده و از لحاظ رفتاری هم مشکل دارد و سیگار و کوکائین هم مصرف میکند.مطالعات SPECT مغز او چندین آسیب را به کورتکس قسمت چپ پیشانی او نشان داد.
Images of Depression
یکی از یافته های موفق SPECT در مورد افسردگی کاهش فعالیت کورتکس پیشانی در وقت استراحت است. شدت افسردگی بستگی به درجه کاهش متابولیسم پیشانی دارد. محققان همینطور افزایش فعالیت سیستم Limbic را در مواقع افسردگی بدست آوردند. (از جمله تالاموس amygdala قسمت بادامی شکل در مغز در ارتباط با لوزه ها- شکنجهای مغز و لوبهای عمقی تمپورال). وقتی یک بیمار افسرده یک کارتمرکزی انجام می دهد، فعالیت کورتکس فرونتال چپ او به سطح نرمال نزدیک می شود و این در حالی است که اغلب تصور می شود فعالیت کورتکس پیشانی درهنگام استراحت نرمال و درهنگام تمرکز کاهش می یابد.SPECT می تواند درتشخیص و درمان افسردگی شدید با تمایز آن ازسایر اختلالات کمک بسزای انجام دهد.
سه گروه یافته ای که با SPECT بدست آمده است را بیان می کنیم.
1- کاهش فعالیت کورتکس فرونتال به همراه افزایش فعالیت سیستم Limbic (تالاموس) این اثرات ناشی از بدخلقی، دمدمی مزاج بودن، منفی گرایی، کمبود انرژی ،خواب و مشکلات اشتهایی و کاهش تمرکز میباشد.
بهترین درمان این گروه استفاده از داروهای Noradrenergic از جمله buprion , imipramine یا desipramin می باشد.
2- افزایش فعالیت شکنجهای جلویی تالاموس و گانلیای پایه: این نوع اغلب درارتباط با غمگینی، دلتنگی، منفی گرایی، تحریک پذیری،غصه خوردن، نگرانی و تمرکز در مسائل منفی زندگی ایجاد می شود. این گروه بهترین واکنش را به سروتونین، داروهای ضد افسردگی از جمله Fluoxetine paroxietine , sertraline ,  و Venlafaxine نشان می دهند.
3- کاهش فعالیت کورتکس فرونتال همراه باافزایش یا کاهش فعالیت لوب تمپورال: مشکل این گروه بسیار جدی می باشد و با غم و تحریک پذیری  خشم ( رفتارهای منجر به خود کشی ) و دردهای نابهنجار ( سردرد یا شکم دردهای استثنایی ) در ارتباط میباشد.
این گروه اغلب با داروهای serotonergic بدتر می شوند و با داروهای ضد تشنج مثل gabapentin یا divalproate بهبود می یابند.
Images of Strokes
Strokes یا سکته یکی از عوامل مهم مرگ در جهان است. سکته بوسیله سد خونی که درعروق مغز ایجاد می شود یا با پاره شدن رگ ایجاد می شوند. سیگار یکی از فاکتورهای اصلی ایجاد سکته است. در SPECT سکته بصورت نواحی که کاهش فعالیت دارند نشان داده می شود. بعد از یک سکته حاد، انجام یک SPECT سریع و بدون وقفه نواحی کم خونی را بسیار بهتر از CT اسکن و MRI نشان می دهد. خونریزی مجدد یک رگ خونی بعد از ترومبوز میتواند با SPECT بهتراز آنژیوگرافی تشخیص داده شود. SPECT قبل و بعد از تزریق Acetazolamide جهت سنجش ذخیره عروقی بیمار با تنگیهای شدید عروق بالای  درخت cerebrovascular کاربرد دارد.
Images of Anxiety
افزایش فعالیت basal gang lia یکی از یافته های اختلالات اضطراب است. وقتی یک افزایش فعالیت در قسمت چپ وجود دارد، احتمالا یک اضطراب و تحریک پذیری irritability وجود دارد و وقتی افزایش فعالیت سمت راست وجود دارد. اغلب در اثر اضطراب و گوشه گیری اجتماعی می باشد. افزایش فعالیت در لوبهای تمپورال در ارتباط با اضطراب میباشند. افزایش فعالیت cingulated شکنجها دریک شخص نشانه رنج و درد ناشی از فکر مدام در مورد اضطراب است.
SPECT Procedure
در این روش یک ایزوتوپ رادیواکتیو به موادی که به راحتی توسط  سلولهای مغز جذب می شوند متصل می شود. یک مقدار کم این ترکیب داخل رگ تزریق شده و در جریان خون حرکت کرده و با سلولهای مغز چفت می شود حال جزء رادیواکتیو شکسته شده و انرژی بصورت اشعه گاما ساطع می کند. اشعه گاما شبیه چراغ راهنما محلی را که در آنجا جمع شده است نشان می دهد.
بیماران حساسیت خاصی به روش SPECT ندارند. دتکتورهای خاصی در دوربین گامای SPECT نورهای ساطع شده را از طریق گردش بدور بیمار جمع می کنند. این کار حدود 15 ثانیه طول می کشد. درطول یک اسکن معمولی حدود 10 میلیون اشعه گاما به کریستالها  خورد می کند و کامپیوتر پیشرفته، بعدا این اطلاعات را بصورت نقشه جریان خون و تصاویر سه بعدی مغز نمایش می دهد.برای مطالعه دقیق، بیماران بمدت 15 دقیقه مورد تست Attention and focus قرار میگیرند. سه یا 4 دقیقه قبل از انجام آزمون داروی رادیواکتیو تزریق می شود و از بیمار می خواهند چند دقیقه ای آرام بنشیند سپس بعد از این مدت بیمار روی تخت دراز کشیده و اسکن انجام می شود.دوربین SPECT مثل اسکنر CT یا MRI نیست، بیمار داخل تیوب قرار نمی گیرد و نگرانی در مورد مدت طولانی آزمون و تشعشع دهی سیستم ندارد. یک اسکنر SPECT بی صدا، سریع و بدون تشعشع دهی است. تصاویر Post-exam نداریم ولی ممکن است ازبیمار خواسته شود که برای اسکن مقایسه ای که Diamox brain SPECT scan نام دارد از 2 تا 14 روز بعد از آزمون دوباره مراجعه کنند.Dimox دارویی است که جریان خوب مغز را زیاد می کند. مقایسه تصاویر اولیه Brain با تصاویر Dimox اطلاعات مفیدی در مورد تامین جریان خون به پزشک میدهد.
رادیوایزوتوپ های مورد استفاده در SPECT Brain perfusion
Radiotracer جمع شده در قسمتهای مختلف مغز متناسب با سرعت انتقال حجم خون به آن بافت مغز است. تراکم و انباشت دارو تحت واحد ml / min / 100g توضیح داده می شود. ( که با واحد جریان خون در عروق که ml / min است متفاوت میباشد).پرفیوژن همچنین بیانگر جریان خون منطقه ای یا regional  cerebral blood flow RCBF باشد

جهت بررسی دقیق Clearance (وضوح و شفافیت) دارو درقسمتهای مختلف مغز، دارو باید خصوصیاتی داشته باشد:
1- ایزوتوپ تزریق شده به آسانی قابل انتشار از حوضچه های خونی به مغز می باشد .
2- دریافت همه یا درصد قابل توجهی ازدارو توسط مغز از خون.
3- به محض اینکه دارو دربافت مغز قرار گرفت مقدار این دارو و همینطور میزان تراوش از مغز به خون به راحتی قابل محاسبه باشد.در این رویکرد تمام موارد از جمله نفوذ دارو در بافت مغز و گیرندگی سلولها و 000 در نظر گرفته شده در حالی که در بعضی موارد مقدار کمی RCBF  یاجریان خون منطقه ای مهم نیست و فقط بررسی تصاویر ناشی از تابش گاما مهم می باشد.

اندازه گیری منطقه ای جریان خون
تصاویر functional مغز احتیاج به radiotracers دارد که از سد خونی مغز عبور کرده و بطور متناسب در نواحی مغز توزیع شوند و برای یک مدت زمان کافی در مغز باقی بمانند تا تصاویر SPECT گرفته شود.

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

 اسکن استخوان و کاربردهای آن

Bone  CT scan

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه 

اندیکاسیونهای اسکن استخوان

1) برای بیمارانhigh risk که مشکوک به سرطانهای ریه، پروستات، پستان، ... هستند یک سری تست‌ها انجام می‌گردد که یکی از آن تست‌ها، اسکن استخوان است.
2) برای تشخیص زودرس عفونت استخوان یا استئومیلیت بکار می‌رود. قبل از این که علائم بالینی خود را نشان دهد و قبل از اینکه درمان بیمار مشکلتر شود بهتر است اسکن استخوان انجام پذیرد.
3) در مورد آواسکولارنکروزیز بهتر است اسکن استخوان انجام گیرد. در سر استخوان گاهی رگ تغذیه‌ای به دلایل ضربه، مصرف کورتون و ... دچار مشکل شده و گرفتاری مفصل حاصل می‌گردد.
4) تشخیص شکستگی استرس: جز شکستگی ‌های کوچکی است که در رادیولوژی نمی‌توان آن را دید.
5) تشخیص بیماری پاژت
6) تشخیص آرتریت که با منشأهای مختلفی مثل سن بالا، بیماریهای رماتیسمی و ... حاصل شده
7) تعیین زنده بودن قسمتی از استخوان که مشکوک به نکروزه شدن آن هستیم مثلاً در تروما
8) برای تعیین مبدأ دردهای مبهم مفصلی
9) انجام اسکن استخوان به دلیل شواهد موجود در آزمایشات بیمار.
10) دیدن ضایعات مشکوک در رادیوگرافی که به طور دقیق نمی‌توان آنها را تشخیص داد.
سنجش تأثیر دارو و درمانهای گوناگون در سرطانهای استخوان همانند بررسی تأثیر درمان کموتراپی و آنتی بیو تیک تراپی
11) تشخیص تومورهای مختلف بدخیم و خوش‌خیم
12) تعیین محل پولیپ در بیماران مشکوک به تومورهای سرطانی
مقدمات اسکن:
(1) 20 میلی کوریTC MDP (2) سیستم گاماکمرا
آمادگی
ضرورتی به ناشتائی بیمار نیست. ولی بهتر است بیمار در زمان پس از تزریق تا هنگام قرار گرفتن در زیر دستگاه، مرتباً آب بخورد. چرا که وقتی ماده رادیواکتیو وارد خون می‌شود مقداری جذب استخوان می‌شود و قسمتی که در خون باقی می‌ماند وارد بافتهای دیگر می‌شود لذا جذب بافتی هم وجود دارد لذا برای کاهش این مورد از بیمار خواسته می‌شود که مرتباً آب بخورد.

مراحل تصویربرداری
تزریق 20 میلی کوری به صورت سه مرحله تصویربرداری می‌گردد: 1) آنژیوگرافی 2) بلادپول (ذخیره خونی) 3) تصاویر تأخیری
الف) آنژیوگرافی: تصاویر سریالی که بلافاصله پس از تزریق مادة رادیواکتیو تهیه می‌شود که مرحله آنژیوگرافی، مرحله ورود ماده رادیواکتیو به داخل عروق می‌باشد که حدود یک دقیقه طول می‌کشد.
ب) ذخیره خونی: پس از مدت زمان کوتاه یک دقیقه، مادة تزریقی وارد مایع میان بافتی می‌شود اما هنو زجذب سیستم استخوان شده لذا تصویربرداری در این زمان تصاویر بلادپول یا ذخیره خونی خواهد بود.
ج) تصاویر تأخیری: 2 یا 3 ساعت بعد تهیه می‌شود که با کمک دستگاه گاماکمرا، از تمام بدن به صورت پیوسته تصویربرداری انجام می‌گیرد.Whole body Scan))

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

سیتی اسکن کبد و کانسر کبد

Liver  CT scan

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه 

سرطان می تواند به کبد گسترش یافته و یا دست اندازی کند و این دست اندازی با اسکن کبد آشکار شدنی است . بافت سالم کبد ذره های ( درشت مولکول ) نشاندار شده با مواد رادیواکتیو را از خون جدا می کند در حالی که سلولهای تومور کبدی چنین نمی کنند و در اسکن این تومورها به صورت منطقه ای با رادیواکتیویته کمتر دیده می شوند . برای یک اسکن کبد نزدیک به (5mic)200MBq از ترکیبهای سولفوره کلوئیدها که با Tc 99m  نشاندار شده است ( ذراتی به قطر µm 5/0 ) در سیاهرگ بیمار تزریق می گردد و پس از نزدیک به 10 دقیقه اسکن گرفته می شود . شکل ( 50-4 ) اسکنهای یک کبد نرمال و یک کبد با بیماری سیروز را نشان می دهد .
برخی از مواد موجود در خون به وسیله کبد گرفته شده و متابولیزه می شوند . یکی از این مواد روزبنگال است که توسط سلولهای پلی گونال کبدی گرفته می شود . از روزبنگال برای بررسی بیماریهای کبدی استفاده می کنند . روزبنگال را با KBq500 ازI  131 نشاندار کرده و در سیاهرگ بازویی تزریق می کنند . با اندازه گیری میزان اکتیویته خون در فاصله های زمانی متعدد و رسم منحنی مربوط مشخص می شود که چه مقدار از این ماده متابولیزه شده است . در افراد سالم در مدت حدود 10 دقیقه اکتیویته در خون به نصف مقدار اولیه می رسد . روشن است که تغییرهای جذب در مقایسه با اندازه طبیعی نشانی از بیماری کبدی است .

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

تصویربرداریCT و توده های تصادفی درون آدرنال

Adrenal CT-scan

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه

بر اساس تحقیقاتی که در ماه نوابر در نشریه ژورنال آمریکایی Rontgenology به چاپ رسیده است اگر توده های آدرنال به طور تصادفی در طی سی تی اسکن یافت شوند، و توده ها خوش خیم به نظر برسند، آنها به تصاویر Follow-up اضافه نیازی ندارند.

Julie Song ، M.D، رئیس این بررسی در دانشگاه Brown می گوید:« توافق نظر کوچکی در میان سیستم های مختلف و حتی بین رادیولوژیست ها در این مورد که چگونه می توان این توده های تصادفی یافت شده در سی تی اسکن را کنترل کرد، وجود دارد و این عدم اطمینان انگیزه ای برای انجام این تحقیق بود.»

برطبق نتایج، 318 نفر از 321 نفر توده خوش خیم تشخیص داده شدند و از لحاظ کلینیکی مهم نبودند.

Song می گوید:« پژوهشگهای ما نشان دادند که هیچ کدام از این توده های آدرنال که به طور تصادفی کشف شدند در جمعیت با ریسک کمتر بدخیم نبودند و تصاویر Follow-up نقش محدودی دارند.».این مطلب برگرفته از سایت خوب جامع علوم رادیولوژی ایران است .

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

نگاهی به سیتی اسکن کلیه CT scan of kidney

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه  

  
در پزشکی هسته ای برای ارزیابی کار کلیه بویژه پس از پیوند آن روشهای ارزشمندی وجود دارد . اسید هیپوریک رادیواکتیو به سرعت به وسیله کلیه ها جذب می شود ، این ماده در خون تزریق شده و کلیه ها با یک دوربین گاما بررسی می شوند . نگاره های پشت سر هم ،‌ هر چند دقیقه یک بار گرفته می شود . رایانه دستگاه دوربین گاما ، نگاره ها و ارزشهای چندی ( کمی ) بدست آمده از پخش مواد رادیواکتیو در هر کلیه را که بگونه ای جداگانه اندازه گرفته شده ثبت می کند . نگاره های بدست آمده ، چگونگی پخش آهسته مواد رادیواکتیو را در هر یک از کلیه ها نشان می دهد . اگر شمار نگاره های ضبط شده فراوان باشد یک رایانه متصل به دستگاه برنامه ریزی ویژه می تواند نگاره ها را پشت سرهم مانند فیلم سینمایی نشان دهد که این روش برای پی بردن به چگونگی کار کلیه ها بسیار سودمند است .روش دیگر بررسی رینوگرام کلیه هاست . در این روش اکتیویته موجود در هر کلیه ( در زمانهای دلخواه ) که هم زمان با یک دوربین گاما به دست آمده است ،‌ در برابر محور زمان رسم می شود . طرح طبیعی تراکم اکتیویته در برابر زمان برای شخص سالم مشخص است . با مقایسه منحنیهای بدست آمده می توان چگونگی کار هر کلیه را مشخص کرد .این متن برگرفته از سایت خوب جامع علوم رادیولوژی ایران میباشد .

منبع :سایت جامع رادیولوژی ایران

http://www.rs272.com/

http://www.prin.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

از تالیوم اسکن قلب چه میدانید ؟

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه  

با توجه به اینکه قلب عضو حساس بدن بشمار می رود در صورت هر گونه اشکال در این عضو خون رسانی ، کلیه بافتهای بدن مختل شده لذا بافتهای بدن از لحاظ اکسیژن و تغذیه دچار نقصان شده و ا گر این روند ادامه پیدا کند به مرگ بافت و عضو و در نهایت بیمار منجر می شود. لذا پیگیری بیماریهای قلبی همانگونه که عموم مردم در جریان این امر هستند واجب و تشخیص زودتر بیماریهای عروقی قلبی بصلاح است. در روش پزشکی هسته ای ماده رادیواکتیو وارد بدن شده در قلب تجمع می یابد با توجه به خونرسانی خود قلب مشخص می شود که چه مقدار از بافت قلب ماده رادیواکتیو را جذب کرده و کدام قسمتهای قلب این ماده را جذب نکرده است اسکن قلب با تزریق ماده رادیواکتیو به اسم ‏MIBI-TC9900‎‏ در دو مرحله ورزش و مرحله استراحت انجام می شود با توجه به اینکه در مرحله ورزش ، قلب در حال فعالیت می باشد ضربان قلب بالارفته و عروق متسع می شوند (به صورت طبیعی) اما در بیماری که تنگی یکی از عروق قلبی را دارا است بدلیلی اینکه قبلا این عمل اتساع عروق به منظور جبران کاهش خونرسانی به بافت قلب به صورت طبیعی اتفاق افتاده است لذا در مرحله تست ورزش با وجود اینکه ضربان قلب بالا رفته اما عروق مذکور اگر اتساع پیدا نمی کنند در نتیجه خون کمتری به بافتی از قلب که از آن رگ خون می گیرد می رسد به این حالت بیمار می گویند دچار ایسکمی شده است .

متخصص قلب و عروق و پرستاری مجرب بخش ‏ccu‏ در کنار شما هستند و هیچ خطری شما را تهدید نمی کند در این موقع است که ماده رادیواکتیو به شما در حین عمل تست ورزش تزریق می شود تا بلافاصله به تمام قلب رفته و به جاهایی که تنگی عروق دارند نیز عبور کرده در نتیجه جائی که خون بیشتری به بافت قلب رفته باشد جذب ماده رادیواکتیو بیشتر و جائی که خون کمتری باشد جذب کمتری اتفاق می افتد هنگام تست ورزش بیماران از لحاظ قلبی کامل مانیتورینگ می شوند و هر گونه اختلال ‏ECG‏ (نوار قلب) آنها کامل بررسی شده و در صورت لزوم تست ورزش قطع خواهد شد . در بعضی از بیماران به علت مشکلات حرکتی ناشی از آرتروز یا دیسک کمر یا به هر دلیلی که بیمار نتواند تست ورزش را اجرا کند به صورت جبرانی از دارویی به نام دی پیریدآمول متناسب با وزن بیمار استفاده می شود این دارو نیز مشابه تست ورزش عروق خونی را متغیر می کند اما عوارضی همچون سردرد، سرگیجه حالت تهوع و گرگرفتگی بدن دارد البته در همه بیماران اتفاق نمی افتد در صورت بوجود آمدن این عوارض بعد از تزریق ماده رادیواکتیو داروئی جهت برطرف کردن عوارض آن تزریق می شود که بیمار احساس امنیت بیشتری داشته باشد. مرحله بعدی مرحله استراحت است در این مرحله قلب در حالت استراحت بررسی می شود بیمار پس از ورود به بخش اسکن بعد از تزریق ماده رادیواکتیو یک لیوان شیرخورده و منتظر می ماند تا دارو کاملا جذب شده و شیر که تخلیه کبد و کیسه صفرا را دارد تاثیر خود را داشته باشد سپس به اتاق اسکن راهنمایی می شود .

دسته بندی انجام اسکن قلب:

1- پذیرش

2- قطع داروهای کاهش دهنده ضربان قلب و فشار خون از جمله پروپرانولول (ایندرال ) متورال - آتنولون و ...

موارد بالا در بیمارانی است که مرحله تست ورزش را دارند و قرار نیست با داروی دی پیریدامول تست ورزش شوند . در بیمارانی که طبق نظر پزشک معالج خودشان با تجویز دی پیریدآمول قرار است تست ورزش شوند نیازی به قطع موارد بالا نیست فقط در صورت مصرف قرصهای آمینوفیلین و تئوفیلین قطع این دو گزینه کافی بنظر می رسد.

3- نخوردن چائی در روز اسکن

4- تراشیدن موهای سینه در آقایان

5- ناشتا بودن

6- همراه داشتن یک پاکت شیرپرچرب

چون ماده رادیواکتیو به مقداری در کبد جذب می شود به منظور تخلیه کبد کیسه صفرا از شیر استفاده می شود .

7- پوشیدن لباس راحت

8- نداشتن شیء فلزی در ناحیه قفسه سینه مثل گردنبندهای بلند و سکه ، کلید در جیب و سراخ و ...

9- همکاری با پرسنل جهت ارائه خدمات مفیدتر و بهتر شدن کیفیت تصویر بردار

چون اسکن حدود 27 دقیقه بطول می انجامد در این مدت بیمار باید از هر گونه سرفه زدن حرکت کردن و نفس عمیق جلوگیری کند در غیر این صورت اسکن تکرار خواهد شد و در مراحل بعدی به عبور تخلیه ماده رادیواکتیو در روده بزرگ انجام اسکن با کیفیت بالا مسیر نخواهد بود . ‏

موادی که باید بعد اسکن تالیوم رعایت کرد :

چون به بدن شما ماده رادیواکتیو تزریق شده است در دو روز متوالی در نتیجه در طول این مدت و 24 ساعت بعد از آن بیمار نباید نزدیک خانم حامله و بچه های زیر 5 سال باشد حتی در موقع رفتن به دستشویی لازم است آب بیشتری بریزد این داروی تزریق شده برای خود بیمار هیچ ضرورتی ندارد مقدار اشعه دریافتی بیمار به حدی است که می توان آنرا مقدار با مقدار اشعه عکسهای رادیولوژی مقایسه کرد که هیچ مشکلی ایجاد نمی کند .

http://www.rs272.com/

http://behdasht.gov.ir

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

عکسهای پزشکی دکتررحمت سخنی (آلبوم چهارم )

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
 west azerbaijan

http://www.rs272.com/

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.parsiblog.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI